نشست مطبوعاتی مدیر عامل و اعضا هیات مدیره موسسه فرهنگی ایکوموس ایران (شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی) ظهر امروز با حضور نمایندگان رسانه‌های عمومی در محل “عمارت مسعودیه“ برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایسنا، در ابتدای این نشست، دکتر زرگر، مدیرعامل موسسه فرهنگی ایکوموس و رییس سابق سازمان میراث فرهنگی طی سخنانی به پیدایش موسسات بین‌المللی فرهنگی چون یونسکو اشاره کرد و گفت: این نهادها به تدریج هسته‌های اصلی و فرعی خود را گسترش داده و سازمان‌ها و مراکزی چون ایکوم و ایکوموس را پدید آورد که در سال ۱۹۶۵ تاسیس موسسه ایکوموس در شهر ورشو به تصویب رسید.
وی افزود: ایران نیز عضویت در این کمیته را پذیرفته است، منتهی تاکنون فعال نبوده است. از سوی دیگر این موسسه دارای ساختارهای کلی چون مجمع عمومی و کمیته اجرایی و دیگر کمیته‌های تخصصی از جمله کمیته آموزش، باستان شناسی زیرآب و مرمت چوب است که از ۲ سال پیش فعالیت جدی برای تاسیس این موسسه در ایران آغاز شده است.
دکتر زرگر ادامه داد: عواملی چون قدمت تاریخی و فرهنگی باعث شد دامنه این فعالیت‌ها گسترده‌تر شود؛ چون آثار تاریخی که در سراسر کشور ایران پراکنده شده‌اند، بقایای زیستگاه‌های انسانی است، آمار آن به طور دقیق مشخص نیست، اما امروز نقشه باستان شناسی کشور در حال تهیه است. با توجه به آمارهای کمی و کیفی میراث فرهنگی حتی با افزایش بودجه سازمان میراث فرهنگی، این سازمان یا هر نهاد دیگر به تنهایی قادر به معرفی، پژوهش و احیا میراث فرهنگی نیست.
رییس سابق میراث فرهنگی کشور در ادامه به حساسیت مردمی کشورهای اروپایی در قبال تخریب احتمالی آثار فرهنگی اشاره کرد و افزود: با شناختی که از کشورهای غربی وجود دارد، تمام مسایل میراث فرهنگی به سازمان‌های دولتی واگذار نشده و حفاظت از آثار تاریخی توسط مردم انجام می‌گیرد؛ لذا احساس شد که تشکیل ایکوموس در ایران، امکان تبادل اطلاعات را با سایر کشورها فراهم خواهد ساخت؛ به یقین حفاظت آثار تاریخی به تنهایی توسط دولت مقدور نبوده و تشکیل این موسسه غیردولتی به انتقال دانش مرمت و بحث‌های تکنیکی میراث فرهنگی کمک شایانی خواهد کرد.
در ادامه دکتر شیرازی، قائم مقام سابق سازمان میراث فرهنگی و عضو هیات مدیره ایکوموس گفت: این موسسه وظیفه تشویق علاقه‌مندان، مسوولین و مردم را برای حفاظت، مطالعه و معرفی بناهای تاریخی برعهده دارد؛ در سال ۱۹۸۲ یونسکو بنا به پیشنهاد ایکوموس روز جهانی را برای این امر انتخاب کرد که در سال ۲۰۰۱ موضوع روز جهانی ایکوموس روستاهای تاریخی را حفظ کنیم بود.
وی افزود: باید توجه داشت که در ایران ۶۰ هزار روستای تاریخی وجود دارد که برخی از آن‌ها از قبیل ماسوله، کندوان و ابیانه در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند. این روز در سال ۲۰۰۲ با نام “میراث قرن ۲۰“ نامگذاری شده که با توجه به دستاوردهای باستان شناسی جهت معرفی بناهای تاریخی از دانشمندان و پژوهشگران دعوت شده تا مطالعات خود را در این زمینه‌ها عرضه کنند؛ چرا که مسوولین این موسسه میراث فرهنگی را در تمام زمینه‌ها از قبیل ادبیات، شعر، معماری، شهرسازی، هنر و در کل تولید آن چه حاصل زندگی است می‌دانند.
سپس در ادامه نشست اعضا هیات مدیره به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.
دکتر میرفتاح، استاد دانشگاه و دبیر ایکوموس ایران در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر حدود اختیارات ایکوموس و نحوه ارتباط با “کمیته‌های فنی میراث فرهنگی“ گفت: آموزش محور اصلی تعالی و تکامل هر جامعه است، به شرطی که فرمایشی نبوده و پی ریزی آن در روند تکامل به طور اصولی برنامه‌ریزی شده باشد؛ هر چند که در سال‌های گذشته اداره باستان شناسی به این نتیجه نرسیده بود که آموزش قادر به حفظ و احیا میراث فرهنگی است؛ منتهی با تشکیل سازمان میراث فرهنگی علاوه بر تعلیم و تربیت متخصصین به آموزش عمومی نیز توجه شده که این امر نقش موثری در حفاظت اثار تاریخی خواهد داشت.
سپس مهندس شیرازی در تکمیل سخنان دکتر میرفتاح ادامه داد: در برنامه‌های اول و دوم توسعه به دلیل شرایط جنگ مباحث دیگر در اولویت قرار گرفتند؛ منتهی در برنامه سوم از طریق سازمان میراث فرهنگی و سید محمد خاتمی تلاش شد تا این مساله به صورت جدی حل شود. هر چند که در شرایط سخت جنگ نیز قانون میراث فرهنگی و به تبع آن اساسنامه آن در سال ۱۳۶۷ به تصویب مجلس رسید.
در ادامه مدیر عامل ایکوموس نیز افزود: کمیته ملی ایکوموس و سازمان میراث فرهنگی به هیچ وجه تداخل وظیفه ندارند، چون این موسسه دستگاه اجرایی نبوده و اساسنامه میراث فرهنگی کارهای مربوط به حفاظت و مرمت بناهای تاریخی را در اختیار میراث فرهنگی قرار داده است؛ منتهی این سازمان در این راستا می‌تواند از نظر مشاورین استفاده کند.
سپس مهندس شیرازی در پاسخ به سوال خبرنگار واحد مرکزی خبر مبنی بر آمار اماکن تاریخی گفت: در حدود ۲ میلیون محوطه تاریخی در ایران وجود دارد که تعداد ۳۵۰۰ محوطه از این تعداد به ثبت رسیده است.
سپس مهندس مهریار دیگر عضو هیات مدیره ایکوموس در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان مبنی بر چگونگی تشویق مردم به حفاظت آثار تاریخی گفت: آشنایی با معماری تاریخی جذابیت خاصی دارد که اکثر مردم با آن آشنا هستند، منتهی تاکنون هیچ مرکزی جهت پرداختن به این امر وجود نداشته است، لذا شورای بین‌المللی بناهای تاریخی تلاش دارد تا مردم را به این آثار علاقه‌مند کند که با توجه به مرکزیت این موسسه به طور حتم کارهای مفیدتری نسبت به گذشته انجام خواهد شد.
در پایان مدیر عامل ایکوموس در پاسخ به سوالی مبنی بر تمهیدات جلوگیری از تخریبات میراث فرهنگی گفت: این مساله پدیده جدیدی نیست چون این کار به لحاظ اقتصادی درآمد زا به شمار می‌آید، منتهی سازمان میراث فرهنگی با تشکیل واحدهای چون پاسداران میراث و انجمن‌ها اقدامات قانونی را انجام داده است؛ لذا تا زمانی که مردم محافظ میراث فرهنگی نباشند، وضعیت همین گونه خواهد بود.
خبرگزاری دانشجویان ایران – تهران
سرویس: فرهنگ و هنر