بسمه تعالی
بیانیۀ نخستین نشست کمیتۀ علمی معماری بومی ایکوموس ایران
تهران، ۱۵ شهریور ۱۳۹۷
حوزۀ فرهنگی ایران به‌سبب برخورداری از تنوع اقلیمی و فرهنگی کم‌نظیر و دادوستدهای پیوسته با فرهنگ‌ها و تمدن‌های همسایه و دوردست و نیز پیشینۀ طولانی و مستمر زیست در آن، از معماری بسیار متنوع و ارزشمندی بهره‌مند شده است. حدوداً در یک قرن اخیر، فرآیند نامتوازن توسعه، تغییرات اقلیمی شدید و پیامدهای آن و حوادث و بلایای طبیعی و انسانی، در کنار عوامل دیگری که باید شناسایی و تحلیل شوند، به غفلت از این سرمایۀ عظیم فرهنگی، تمدنی و علمی انجامیده که ناگزیر آسیب‌های جدی و حتی نابودی وجوه و بخش‌هایی از میراث معماری بومی ایران را در پی داشته است.
با باور عمیق به نامطلوب بودن این رخدادها و اعتقاد به لزوم همکاری برای تغییر این سیر، جمعی از متخصصان و اعضای ایکوموس در خرداد سال ۱۳۹۶ پیشنهاد تأسیس کمیتۀ علمی معماری بومی را به هیئت رئیسه ایکوموس ایران ارائه دادند و پس از کسب نظر موافق هیئت رئیسه و هیئت اجرایی ایکوموس ایران و طی مراحل لازم، این کمیته در تیر سال ۱۳۹۷ رسماً تشکیل و فعالیت‌های آن آغاز شد.
براساس فراخوان منتشر شده و چشم‌انداز تدوین شده در وبگاه و شبکه‌های ارتباطی ایکوموس ایران، متخصصان و علاقه‌مندان بسیاری از سرتاسر کشور حمایت خود را از شکل‌گیری این کمیته ابراز و آمادگی خود را برای همکاری با آن، اعلام نمودند.
هیئت موسسان کمیته از طریق رای‌زنی با هیئت اجرایی ایکوموس ایران، به تبیین مفهوم و معنی معماری بومی، ازجمله مطالعۀ واژه‌شناختی تطبیقی این مفهوم و شناخت رئوس مسائل آن در این حوزۀ تمدنی پرداخت و به‌موازات آن اقداماتی برای طراحی ساختار متناسب با این کمیته، شناسایی حوزه‌های کلی بوم‌های ایران، تعریف کارگروه‌های تخصصی و شناسایی و ارزیابی علایق علاقه‌مندان به همکاری با این کمیته در سطح کشور، انجام داد. در این فرایند، کمیته از همکاری همکاران خود در آغاز کتابشناسی معماری بومی (ایران) و شناخت موسسات و نهادهای مرتبط با موضوع در ایران و جهان، و نیز برگزاری کارگاه و جلسات موردی بهره برد.
اینک در نخستین نشست اعضا و همکاران این کمیته در محل دفتر موسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران، حاضران ضمن باور به این‌که لازم است از فرصت پدیدآمده ناشی از تأسیس این کمیتۀ علمی بهترین استفادۀ ممکن به عمل آید، با ابراز نگرانی از فرایند فزایندۀ شتابان فراموشی و تخریب اندیشه و آثار معماری بومی بی‌بدیل ایران و تهدید و تخریب ارزش‌های فوق تصور گوناگون آن با اقدامات غیرسازنده و مخرب، متعهد می‌گردند از طریق یاری به کمیتۀ علمی معماری بومی و کمک به آغاز شکل‌گیری جریانی عالمانه در حوزۀ عمومی و تخصصی، بهویژه آگاهی‌بخشی به عموم مردم، تمام همت و تلاش خود را به کار گیرند تا براساس گسترش و تعمیق شناخت و معرفت به این مهم، زمینه‌های اجتماعی حفاظت و بهره‌مندی صحیح از آن و نیز تداوم نتایج تجارب معماری بومی ایران، در آینده، مقدور گردد.
حاضران و کمیتۀ علمی انتظار دارند مسئولان حاکمیت و دولت ضمن توجه به مسئولیت خود در این زمینه، از این فرصت بهره‌مند شوند و امیدوارند ایکوموس جهانی با درک و شناخت این ظرفیت مردم‌نهاد، امکانات و حمایت خود را در توسعه کیفی و همراهی با این کمیته به کار گیرد. همچنین حاضران آمادگی خود را برای بسط خوشه‌های همکار در نواحی مختلف ایران و نیز مشارکت در اقدامات مشابه در حوزۀ فرهنگ مشترک منطقه‌ای و جهانی در حد توان ابراز می‌دارند.
نخستین نشست کمیته علمی معماری بومی
ایکوموس ایران
تهران، پانزدهم شهریور ۱۳۹۷خورشیدی