شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها
سومین دورۀ جوایز سالیانۀ جئونجو برای ترویج میراث فرهنگی ناملموس در سال ۲۰۲۱ برگزار خواهد شد.
حاملان میراث ناملموس، فعالان، افراد، گروه‌ها، و سازمان‌های مردم‌نهادِ مرتبط، برای شرکت در این دوره تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۱ (۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۰) فرصت خواهند داشت. برای دریافت اطلاعات بیشتر و کاربرگ‌های ثبت‌نام به وبگاه جوایز رجوع کنید.
همه از خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم
شادروان استاد میرعابدین کابلی متولد ۱۳۲۲ در شهرستان بابل بود و دانش‌آموختۀ باستان شناسی از دانشگاه تهران. او از چهره‌های نام‌آور باستان‌شناسی ایران در نیم قرن گذشته بود. ایشان معاونت پژوهش در مرکز باستان‌شناسی ایران در دهۀ ۱۳۵۰، معاونت میراث فرهنگی استان تهران در دهۀ ۱۳۷۰ و بیش از سی سال از کارشناسان و پژوهشگران عالم و زحمت‌کش باستان‌شناسی کشور بودند.
بررسی‌های چندسالۀ ایشان در منطقۀ قمرود استان قم.کاوش‌های طولانی و مستمر در محوطۀ باستانی شهداد و کاوش در شهر شوش و محوطۀ پیش از تاریخ قره‌تپۀ قمرود از جمله کارهای ماندگار این چهره خدوم، بی‌توقع، متواضع، و عالم برجستۀ میراث فرهنگی کشور بود. استاد کابلی از ابتدای شکل‌گیری موسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران عضو پیوستۀ این موسسه و همواره یار و همراه فعالیت‌های آن بودند.
بی‌تردید نقش موثر و ماندگار ایشان در اعتلای جایگاه میراث فرهنگی کشور فراموش نخواهد شد.
ایکوموس ایران این ضایعۀ بزرگ را به خانوادۀ محترم ایشان، همۀ میراث‌داران کشور، جامعۀ فرهنگی کشور، بالاخص باستان‌شناسان، تسلیت گفته، برای خانواده و دوستان و دوستداران ایشان صبر و برای روح بلند ایشان آمرزش و شادی از خداوند منان خواستار است.
یادش گرامی و ماندگار.
این سند جدید که حاصل تلاش کارگروه اهداف توسعۀ پایدار است، در روز چهارشنبه ۱۷ مارس ۲۰۲۱ (۲۷ اسفند ۱۳۹۹) در پنجمین سمینار برخط این کارگروه منتشر شد.
برای اطلاعات بیشتر در بارۀ این سند به صفحۀ مربوط به آن در وبگاه ایکوموس جهانی رجوع کنید.
نسخۀ انگلیسی این سند را می‌توانید از وبگاه ایکوموس ایران دریافت کنید.
تعداد کمی از ما تصویرهای تخریب موصل در جریان جنگ عراق، و پیامدهای وخیمش برای مردم و بافت شهری آن، را از یاد خواهیم برد. داعش شهر را در سال ۲۰۱۴ اشغال کرد که باز پس‌گرفتن آن به یکی از بزرگ‌ترین نبردهای نظامی دوران اخیر انجامید و موصل را به شهری از ویرانه‌ها بدل کرد. دکتر روهیت جیگیاسو مسئول پروژه‌ای است که با مشارکت چندین آژانس و هدایت ایکروم پیش می‌رود و هدف آن کمک به ساختن دوبارۀ موصل به همت اهالی آن است و می‌خواهد مهارت‌های لازم برای هدایت پروژه‌های مرمت را به مردم بدهد.
دکتر جیگیاسو در زمینۀ مدیریت بحران در شرایط خطر تخصص دارد. او از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ میلادی دارندۀ کرسی یونسکو در موسسۀ مقابله با بحران میراث فرهنگی شهری در دانشگاه ریتسومیکان در کیوتو ژاپن بود. پژوهش‌های او بر بهره‌گیری از دانش سنتی در برنامه‌های مدیریت بحران در شرایط خطر متمرکز بوده است.
شرکت همگان در این سمینار برخط آزاد است. برای اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام به این نشانی رجوع کنید.
هفتمین شمارۀ گاهنامۀ کمیتۀ علمی معماری بومی ایکوموس ایران در نوروز ۱۴۰۰ منتشر شد.
در این شماره این مطالب را می‌خوانید:
درآمدی بر شناخت: درآمدی بر معماری بومی روستایی گیلان / سارا اشتری ماجلان
درآمدی بر شناخت: چاخانه (چاهخانه) / معصومه طهان
درآمدی بر شناخت: معماری بومی روستای لات (سیاه مشته) / زهرا نوتج
مقاله: گونه شناسی سردر خانه های قدیمی محله جلفا اصفهان / آندره ماروتی
مقاله: بررسی تاثیر اقلیم در جهت گیری و شکل گیری خانه ها و معابر در بافت قدیم کرمان / پیمان سلیمانی روزبهانی
مقاله: تزیینات آجری سردر خانه های سنتی دزفول / بهزاد وثیق و دیگران
مقاله: سلسله مراتب در آلاچیق های ترکمن / سپیده ایری
درنگ: جذام/ عرفان امیری آذر
یادبود: استاد اسماعیل مهربان/ حسین حیدری
ترجمه: متن شعار سال ۲۰۲۱ ایکوموس/ محمدرضا رحیمزاده
منتخب تصاویر معماری بومی
نسخۀ الکترونیک این شماره را از اینجا دریافت کنید.
عکس روی جلد: کوچه باغ‌های تفت، یزد، مهسا عباسی گراوند، ۱۳۹۹
بازگشت همه به سوی اوست
دکتر محسن منصوری‌فرد، معمار و متخصص مرمت و عضو صمیمی و فداکار و بی‌پروا در حفاظت از میراث فرهنگی ایران‌زمین بود.
او در طراحی پروژه‌های پرشمار مرمت، احیاء، بازپیرایی، و بازسازی بناها، محوطه‌ها، و فضاهای فرهنگی ـ تاریخی کشورمان، دستیار نزدیک زنده‌یاد دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی بود. دکتر منصوری‌فرد با دارا بودن تجربیات ارزشمند، پروژه‌های فراوانی را در فضاهای تاریخی رأساً طراحی کرده است.
مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران سوگ از دست رفتن این متخصص ارزشمند میراث فرهنگی را به خانوادۀ ارجمند منصوری‌فرد و همکاران و دوستانش تسلیت می‌گوید و از آفریدگار برای او مینوی برین و برای خانوادۀ محترم منصوری‌فرد و بازماندگان و دوستدارانش شکیبایی و تندرستی مسئلت دارد.
عکس از مهندس عادل فرهنگی.
ایکوموس جهانی در تاریخ پنجم مارس ۲۰۲۱ بیانیه‌ای در بارۀ شرایط پیش‌آمده در منطقۀ تیگرای در شمال اتیوپی، بر اثر روابط میان این کشور و اریتره، منتشر کرد. متن انگلیسی این بیانیه را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.
در سال ۱۹۸۲، ایکوموس ۱۸ آوریل را به عنوان روز جهانی بناها و محوطه‌ها نام‌گذاری کرد. یونسکو در سال بعد، در بیست و دومین کنفرانس عمومی خود، این تصمیم را به تصویب رساند. از آن پس ۱۸ آوریل به روز بزرگداشت و اشاعۀ میراث فرهنگی و فرصتی برای ارتقای آگاهی از تنوع و ارتباط آن با ما بدل شد و روزی برای اینکه دریابیم میراث فرهنگی تا چه اندازه می تواند آسیب‌پذیر باشد و الزامات و منافع حفاظت از آن چیست. ایکوموس هر سال موضوعی را تعیین می‌کند تا اعضا، کمیته‌های ملی و بین‌المللی علمی، همکاران، و سایر علاقه‌مندان برای آن فعالیت‌هایی تدارک ببینند.
با احترام به درخواست جهانی برای فراگیری و به‌رسمیت شناختن تنوع، روز جهانی بناها و محوطه‌های سال ۲۰۲۱ خواستار این است که کلیۀ مشارکت‌کنندگان در روایت‌های موجود تأمل و آنها را بازتفسیر و بازآزمایی کنند.
ایکوموس از شما دعوت می‌کند تا برای مساهمت در تجربه‌ها گرد هم آیید ــ البته در انطباق با رهنمودهای مقامات ملی و محلی برای رعایت ایمنی شرکت‌کنندگان در شرایط همه‌گیری کووید-۱۹.
گذشته‌های پیچیده: آینده‌های گوناگونحفاظت از میراث فرهنگی مستلزم ارزیابی نقادانۀ گذشته است، همچنان‌که اجرای آن نیازمند پیش‌بینی برای آینده است. در سال‌های اخیر، مباحثه دربارۀ حذف یا محو کردن روایاتی خاص، و رجحان دادن به برخی داستان‌ها نسبت به دیگران، اوج گرفته است. بنابراین پرهیز از نگاه‌ها و تفسیرهای جانب‌دارانه از گذشته هنگام سخن گفتن دربارۀ این تاریخ‌های پرمجادله، مستلزم گفت‌وگوهایی پیچیده است.
معاهدۀ میراث جهانی (۱۹۷۲) چنین عنوان می‌کند:«ویرانی یا انهدام هر قسمت از میراث فرهنگی و طبیعی موجب فقر شدید میراث همۀ ملل جهان می‌شود» ــ با این حال عدم‌تعادل در شناسایی، تفسیر، و نهایتاً در حفاظت مظاهر فرهنگی گوناگون همچنان تداوم دارد.
ایکوموس مشتاق است تا برای حمایت از دیدگاه‌های متنوع و فراگیر، به اشاعۀ گفتمان‌های تازه، و رویکردهای متفاوت و منحصر به فرد بپردازد.
کشف و ایجاد روایت‌های فراگیرتر می‌تواند طیفی گسترده از موضوعات حفاظتی را در بر بگیرد، از بناهای ویران‌شده در تعدی‌ها در فضاهای شهری مشترک تا پرداختن به به محوطه‌های آبا و اجدادی، و قلمروهای بومی در منظرهای فرهنگی. امروز بناها و محوطه‌های بسیاری با گذشته و اهمیت چندلایه وجود دارند که نیازمند رویکردهای فراگیرند.
در این دهۀ «اقدام برای توسعۀ پایدار» سازمان ملل متحد، ایکوموس نیاز به توجه ویژه به میراثی که بیانگر فرهنگ‌ها و جوامع متنوع است را تشخیص داده و از حقوق مساوی زنان و جوامع برای به نمایش گذاشتن آینده‌ای با رواداری بیشتر و صلح حمایت می‌کند.
بنابراین از شما می‌خواهیم که در عملی کردن این خواست که مجدداً مطرح شده است، به ما بپیوندید: آینده‌های توأم با عدل و داد مستلزم تفاسیر باز، روادارانه، و همدلانه از فلسفه‌ها و کنش‌های مربوط به میراث در زمان حال هستند، و این با تأمل در خود آغاز می‌شود.
روز جهانی بناها و محوطه‌ها در سال ۲۰۲۱ ملهم است از گفت‌وگوهای مقطعی‌ای که به ابتکار ایکوموس برگزار شده و شامل ــ و نه محدود به ــ این موارد است:افتتاحیۀ کارگاه «میراث را متنوع/نامستعمرانه کنید!» (ژوئیۀ ۲۰۲۰)، سمپوزیم‌های متعدد تشکیل‌شده دربارۀ «فرهنگ‌های مشترک، میراث مشترک، مسئولیت مشترک»، کارگاه‌های مربوط به حقوق بشر و مدیریت میراث، وبینارهای پیرامون «مردم بومی و میراث جهانی»، و «مردم + صلح: نقش میراث فرهنگی در بناکردن جهانی عادلانه‌تر و صلح‌آمیزتر از راه آموزش، تنوع، و دربرگیری جوامع».
تدابیر متعددی مانند «اقدام‌های اقلیمی»، «رویکردهای حق‌ـ‌مبنا به میراث» در طول دهۀ اقدام برای توسعۀ پایدار، و «مسافرت فرهنگ ـ طبیعت» مسیرهایی به سوی روایت‌های فراگیرتر پدید آورده‌اند.
روز جهانی بناها و محوطه‌ها در سال ۲۰۲۱ فرصتی برای ایجاد زیرساختی باز برای انواع مشارکت و همکاری پدید می‌آورد.
بیشتر رویدادها، به سبب شرایط فراگیری جهانی بیماری کووید-۱۹ به صورت برخط در دسترس خواهند بود. از شما می‌خواهیم که با برگزارکنندگان رویدادها در کشورتان در تماس باشید.
قالب‌های همکاری می‌تواند از جمله شامل موارد زیر باشد:
برای پیوستن به این رویداد از هش‌تگ زیر استفاده کنید:
#۱۸April #ICOMOS #ComplexPast #DiverseFutures #IDMS2021 #IcomosIDMS2021
برای تقویت اقدامات ایکوموس در نشان دادن میراث به مثابه عامل محرک رسیدن به توسعۀ پایدار، از برگزارکنندگان رویدادها درخواست می‌کنیم که از آیکان‌های مرتبط اهداف توسعۀ پایدار استفاده کنند.
این آیکان‌ها را می‌توانید از این نشانی دریافت کنید:
https://www.un.org/sustainabledevelopment/news/communications-material/
لطفاً دبیرخانۀ بین‌المللی ایکوموس را از برنامه‌های ۱۸ آوریل خود مطلع سازید تا بتوانیم آنها را در وبگاه ایکوموس منتشر کنیم و فعالیت‌های شما را به اطلاع اعضای خانوادۀ ایکوموس در سرتاسر جهان برسانیم.
لطفاً این اطلاعات را به [email protected] (در ایران به [email protected]) با قالب زیر ارسال کنید (لطفاً جملات کوتاه باشند تا امکان ارائۀ آنها به اختصار میسر باشد) و در عنوان ایمیل خود از عبارت «۱۸ April event- your Committee» استفاده کنید.
عنوان
چه کسی؟ سازمان دهنده
چه موضوعی؟ ارائه کوتاهی از رویدادها
چه زمانی؟
کجا؟ شهر، نشانی
اطلاعات تماس رسمی
پایگاه اینترنتی
ضمایم: پوستر یا بروشور
اگر با ارسال عکس یا تصویر مشارکت می‌کنید، لطفاً مطمئن شوید که حق انتشار عکس‌ها را در اختیار دارید و اطلاعات حقوقی عکس‌ها را در پیامی که به ایکوموس ارسال می‌کنید، بیفزایید و همراه آن تأییدیه‌ای مبنی بر امکان استفاده از آنها در وبگاه، شبکۀ اجتماعی، و گزارش‌های سالانه به صورت رایگان ارسال کنید.
ماه پایانی زمستان که نوید آمدن بهار و آیین‌های نوروزی را می‌دهد، در فرهنگ مردمان ایران بسیار ارجمند است.
این آیین‌ها در همۀ بخش‌های زندگی ایرانیان نشانه‌هایی دارد. بخشی از این نشانه‌ها کارهایی است که مردم ایران در ساختمان‌های خود در روستاها و شهرهایشان به پیشوازی از بهار انجام می‌دهند.
این کارها دگرگونی روزگار را، در اندیشۀ ایرانیان ابزاری برای پیراستن و نو کردن زیستگاه و شادی وخوش‌دلی، در همسویی با پیرامون‌شان، نموده است.
کمیتۀ علمی معماری بومی ایکوموس ایران شما را به مستندسازی و مشارکت در فهم و معرفی این روند دعوت می‌نماید.
کمیتۀ علمی معماری بومی ایکوموس ایران
گرامیداشت شادروان حمید سهـیلی مظـفرسخنرانان:
دکتر مهدی حجت (رئیس ایکوموس ایران)
مهندس حمیدرضـا سپهری (رئیس اسبق مرکز مطالعات شهرسازی و معماری ایران)
مروری بر آثار زنده‌یاد استاد حمید سهیلی مظفر، پژوهشگر و کارگردان سینمای مستند
زمان و مکان:
سه‌شنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۸، ساعت ۱۵ – ۱۷
تالار دکتر شیرازی، تهران، خیابان ولی‌عصر، جنوب پارک ساعی، شماره ۲۱۶۹.
مرکز هنرپژوهی نقش‌جهان.